masalskitekst

Przedmiotem umowy użyczenia jest rzecz. Sama umowa może dotyczyć zarówno nieruchomości, tj. lokalu, jak i ruchomości np. samochodu. Na pytanie o to, jak napisać umowę użyczenia i na to, jakie kwestie powinny się w niej znaleźć, odpowiadamy w poniższym artykule!

Umowa użyczenia: podstawowe informacje

Do najważniejszych kwestii, które należy zawrzeć w umowie użyczenia należą:

  • data zawarcia umowy,
  • określenie stron umowy,
  • określenie przedmiotu umowy i obecnego stanu rzeczy,
  • termin wydania rzeczy,
  • okres zawarcia umowy,
  • Obowiązki stron - można wypisać obowiązki, które wynikają bezpośrednio z przepisów, ale warto je przypomnieć w umowie, tj. obowiązek odpowiedniego korzystania z rzeczy i inne obowiązku bieżącego lub użyczającego, zakaz oddawania rzeczy do używania osobie trzeciej, ponoszenie przez biorącego kosztów koniecznych do używania i utrzymania rzeczy w stanie niepogorszonym,
  • podpisy każdej ze stron.

Umowa użyczenia lokalu

Użyczenie lokalu polega na wyrażeniu zgody na to, by biorący mógł bezpłatnie używać danego lokalu przez określony lub nieokreślony czas. Przedmiotem takiej umowy może być zarówno lokal mieszkalny lub lokal przeznaczony na działalność gospodarczą.

Chociaż jesteśmy przyzwyczajeni do tego, że umowa powinna mieć formę pisemną, to trzeba mieć na uwadze fakt, że ustawodawca nie określa formy prawnej tej umowy, co oznacza, że umowa użyczenia lokalu może być zawarta zarówno w formie pisemnej, jak i ustnej. Warto jednak przy umowach, których rzecz oddana ma znaczną wartość, wybrać formę pisemną, szczególnie jeśli zawieramy umowę z inną osobą niż bliski członek rodziny.

„W związku z tym, że umowa jest nieodpłatna, na użyczającego nie nakłada się praktycznie żadnych obowiązków poza poinformowaniem o wadach rzeczy i wydaniu jej. W sytuacji zatajenia wad, użyczający ponosi odpowiedzialność za spowodowaną w ten sposób szkodę” – tłumaczy specjalista z aasa polska s.a

Więcej obowiązków ma jednak biorący. Przede wszystkim, lokalu nie może oddać do używania osobie trzeciej. Chyba że użyczający wyraził na to wyraźnie zgodę. Sam lokal należy używać zgodnie z jego przeznaczeniem. Chociaż umowa jest bezpłatna, to jednak koszty używania lokalu ponosi biorący. Czyli to on, a nie właściciel, zapłaci za media, koszty eksploatacyjne. Dodatkowo, jeśli lokal jest przeznaczony do prowadzenia działalności gospodarczej, biorący może zaliczyć te opłaty do kosztów podatkowych.

Biorący ponosi odpowiedzialność za pogorszenie stanu lokalu, o ile przekraczało to zwykłe użytkowanie. Zatem, jeśli w momencie oddania lokalu użyczającemu, będzie rysa na ścianie, czy lekkie zabrudzenie, zaliczone to będzie jako skutek zwykłego użytkowania. Jednak, jeśli biorący usunie ścianę bez zgody użyczającego, przekroczy już ten zakres. W takiej sytuacji będzie musiał pokryć koszty przywrócenia lokalu do stanu poprzedniego.

Nie ma jednego wzoru umowy użyczenia lokalu. Możemy skorzystać z gotowych wzorów umów, jednak należy pamiętać, aby zawierała ona poniższe kwestie:

  • Strony umowy

Należy je dokładnie określić, podając pełne dane – imiona i nazwiska, adresy zamieszkania, adresy do korespondencji, numery dowodu tożsamości oraz PESEL, NIP i siedzibę (w przypadku osób prowadzących działalność gospodarczą.), KRS oraz osoby uprawnione do reprezentacji (w przypadku spółek).

  • Dokładny opis przedmiotu umowy

Umowa użyczenia lokalu mieszkalnego, czy też przeznaczonego na działalność gospodarzą, musi zawierać dokładny opis tego lokalu, tj. nie tylko adres, ale także powierzchnię, liczbę pomieszczeń, stan techniczny (jeśli coś w lokalu jest zniszczone, nie działa, należy to zaznaczyć).

  • Czas trwania umowy
  • Zapis dotyczący ponoszenia kosztów związanych z opłatami eksploatacyjnymi lokalu
  • Podpisy stron

Umowę należy sporządzić w dwóch jednakowych egzemplarzach a podpisy muszą być złożone na każdym z nich.

Umowa użyczenia samochodu

Popularną umową użyczenia jest umowa użyczenia pojazdu. Umowa ta różni się od najmu czy dzierżawy, właśnie bezpłatnym charakterem. Definicja tej umowy jest jedna w art. 710 k.c. i dotyczy rzeczy w ogóle. Pojazd jest rzeczą (ruchomą), więc ten artykuł również definiuje użyczenie samochodu. W zasadzie, użyczenie samochodu nie różni się od użyczenia innych rzeczy. Z uwagi na jego wartość, warto zadbać o to by również i ta umowa miała charakter pisemny i zawierała, chociaż podstawowe zapisy.

Umowa użyczenia samochodu powinna zawierać tak samo jak każda inna tego typu:

  • Określenie stron - z podaniem wszelkich identyfikujących danych. Warto tu jednak podkreślić, że użyczającym wcale nie musi być właściciel, ale np. najemca. To rodzi sytuację, w której właściciel użyczający pojazd biorącemu - najemcy, będzie kierować roszczenia właśnie do niego, a nie bezpośrednio do biorącego od najemcy. Biorący ponosi odpowiedzialność za pojazd, zarówno za jego utratę, jak i uszkodzenie (jeśli używa go w sposób sprzeczny z umową lub właściwościami np. zostawia otwarty).
  • Określenie przedmiotu umowy - w tym miejscu podajemy wszelkie dane pojazdu, tj. opis samochodu, nr rejestracyjny, rocznik, model, moc silnika, pojemność silnika, kolor oraz jego stan techniczny, wraz ze wskazaniem wad.
  • Sposób używania – strony mogą zawrzeć, w jakim zakresie pojazd będzie używany, np. tylko na terenie kraju, tylko do celów związanych z zatrudnieniem biorącego.
  • Zapis dotyczący używania pojazdu przez osoby trzecie – w przypadku braku zgody w umowie, biorący nie będzie mógł oddać auta innej osobie w używanie.
  • Czas trwania umowy – umowa może mieć charakter oznaczony lub nieoznaczony. Trzeba mieć na uwadze, że to umowa o charakterze bezpłatnym, więc w sytuacjach, które były niemożliwe do przewidzenia podczas podpisywania umowy, użyczający może żądać od biorącego zwrotu używania pojazdu, także przed terminem wskazanym w umowie.
  • Termin wydania pojazdu biorącemu.
  • Koszty.

Umowa ma charakter nieodpłatny, więc ustawodawca nie narzuca na użyczającego konieczności utrzymania pojazdu w należytym stanie, a wszelkie koszty wynikające z korzystania z pojazdu ponosi biorący. Warto również to zapisać w umowie.

Umowa użyczenia – czy trzeba zgłaszać?

Umowa użyczenia, bez względu, czy jej przedmiotem jest pojazd, lokal czy inna rzecz, jest bezpłatna, ale również nie została wymieniona w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2005 r. Nr 41, poz. 399, z późn. zm.) określającym czynności cywilnoprawne podlegające opodatkowaniu tym podatkiem. Zatem umowa użyczenia nie stanowi przedmiotu opodatkowania tym podatkiem i z tego względu na żadnej ze stron takiej umowy, nie ciąży obowiązek zgłaszania jej do urzędu skarbowego.